“En mocht ik eens dat land weer zien
In tropen-zonneschijn,
Dan klinkt voor mij als welkomstgroet
Een wonderschoon refrein
Van kinderliedjes, lang geleëen
Gezongen in de zon.
Voorbij is nu dat land van toen
Waar ‘k mijn levensreis begon.”
Het land van toen
Het Land van Toen is een multidisciplinair kunstproject waarin ik het levensverhaal van mijn Indische oma vertel en doorgeef aan een groot publiek. Het is niet alleen een eerbetoon aan mijn oma, maar ook een viering van de Indische cultuur, identiteit en erfgoed. Het project streeft ernaar om een brug te slaan tussen generaties, culturen en gemeenschappen, en om de waarde van persoonlijke verhalen en herinneringen te benadrukken. Met Het Land van Toen wil ik een blijvende impact creëren door het verleden te eren, het heden te begrijpen en de toekomst te omarmen.
Voorstelling
De kern van het project is een muziekfilmtheatervoorstelling van 60-70 minuten die ik in 2019 heb ontwikkeld. In de voorstelling worden filmbeelden waarin ik mijn oma interview en beelden uit Java afgewisseld met live gebrachte liedjes met de teksten van gedichten van mijn oma en teksten van mijzelf. Ik vertel tussendoor over het levensverhaal van mijn oma. Op deze manier neem ik het publiek mee op een persoonlijke reis door de geschiedenis van Nederlands-Indië.
Interactieve Q&A-sessies
Indien gewenst zijn er na de muziekfilmtheatervoorstelling aansluitend interactieve Q&A-sessies, waar het publiek de gelegenheid krijgt om dieper in te gaan op de thema's en ervaringen die in de voorstelling worden behandeld (denk aan hoe het leven in Indië was, verdriet om een land dat niet meer bestaat, doorgeven aan de volgende generatie, leuke anekdotes). Deze sessies duren een half uur en ik zal ze leiden. Daarmee komt de totale duur van de voorstelling op 90-100 minuten.
Muziekalbum + kaartenbox
Eind dit jaar is de release van het album Het land van toen waarop de liedjes uit de voorstelling te beluisteren zijn. Dit album is opgenomen bij Raiko Records/Stijn Donders. Samen met Samuel Leeuwenburg heb ik de muziek ingespeeld. Elk nummer wordt vergezeld door kaarten met daarop de gedichten en teksten die als inspiratie dienen voor de muziek. Rosa Kijne heeft de voorkant van deze kaarten geïllustreerd in batik-stijl. Op de achterkant van de kaarten staan de teksten. Hierdoor krijgen luisteraars een dieper inzicht in de emotionele reis van mijn oma.
Multi-inzetbare live video’s
YouTube - Blogs - Website - Workshops - Presentaties - Documentaire
De voorstelling bestaat uit 9 nummers, met gedichtteksten van mijn oma en eigen teksten. Mijn doel is om de 9 nummers live op te nemen op verschillende plekken in Nederland die een connectie hebben met mijn oma of Nederlands-Indië. Drie nummers heb ik reeds opgenomen (Het land van toen, Hati Sakit (waarvan het nummer Vader onderdeel is) en Semarang.
Met deze multi-inzetbare live video's bied ik een diepgaande verkenning van mijn oma's erfgoed en de geschiedenis van Nederlands-Indië. Bij elke uitgebrachte live video schrijf ik een blog op mijn website (dit deel van de website is nog 'under construction), organiseer ik workshops en worden de live video's gebruikt ter ondersteuning van presentaties en als bouwstenen voor een poëtische documentaire die mijn oma's levensverhaal belicht, naast de bredere context van de Indische geschiedenis en haar impact op de Nederlandse samenleving.
Media
Semarang
Semarang is de geboorteplaats van mijn oma, waar ze opgroeide met haar 3 broertjes en 3 zusjes en waar ze hele fijne herinneringen aan had. Van het gedicht dat ze over Semarang schreef, heb ik samen met Samuel Leeuwenburg een liedje gemaakt dat te horen is in de voorstelling Het land van toen. Het tokkeltje kabbelt net zo mooi als de rivieren die in het gedicht stromen langs vruchtbare sawahs.
De live-versie (YouTube) is opgenomen in Museum Bronbeek, waar mijn oma graag kwam voor kumpulans, pasars en meer. De studioversie is onderdeel van het album Het land van toen, waarop alle liedjes uit de voorstelling te horen zullen zijn.
tekst: E.A. Smith-Broers
camera en video edit: Lester Kamstra
gitaar + audio engineer: Samuel Leeuwenburg
zang: Amber Nefkens
Hati Sakit
Mijn oma's vader, Louis Napoleon Broers, werd te werk gesteld in kamp Kamioka, Osaka Japan. Mijn oma heeft haar vader nooit meer teruggezien. Daar heeft zij nog altijd hartzeer van: Hati Sakit. Haar vader is in kamp Kamioka overleden op 29 december 1942. Zijn urn is bijgezet in het columbarium bij Ereveld Menteng Pulo.
De korte film Hati Sakit en het nummer Vader gaat over verlies in de oorlog, tijdens de Japanse bezettingstijd. De oorlog heeft veel impact gehad op mijn familie. Verlies van dierbaren en verstoorde toekomstdromen. Desondanks zijn levens weer opgepakt en is toekomst gezocht voor henzelf en hun kinderen. We moeten ons dit altijd blijven herinneren.
Het nummer is live opgenomen in de museumzaal van Bronbeek - waar de rode zon symbool staat voor de Japanse bezettingstijd.
tekst en zang: Amber Nefkens
camera en video edit: Lester Kamstra
gitaar + audio engineer: Samuel Leeuwenburg
Het land van toen
Dit gedicht is geschreven voor mijn oma en gaat over de tijd in Nederlands-Indië: het opgroeien, de geborgenheid en het terugverlangen. Het is een mooie, melancholische en tegelijk krachtige terugblik op een leven in een land dat niet meer bestaat en waarin mijn oma hoopt ooit weer verwelkomd te worden: Het land van toen.
Ik heb het nummer live mogen zingen vanuit de Commandantswoning in Museum Bronbeek. De openstaande deuren lijken te leiden naar een dromerige tuin in Semarang, waar mijn oma is geboren.
tekst: E.A. Smith-Broers
camera en video edit: Lester Kamstra
basgitaar en zang: Amber Nefkens
Indië op een bord
In Indië op een bord (april 2014, 8'37) maakt filmmaakster Amber Nefkens met haar oma Indische pasteitjes. Haar oma is geboren en opgegroeid in Semarang, Nederlands-Indië, en zit vol verhalen over die tijd. Ook om een goed advies zit ze nooit verlegen. De film heeft in verschillende filmhuizen in Nederland gedraaid en werd genomineerd voor een YAKFA award.
In de media
Podcast De Dag (Radio 1) [link] - Millennials op zoek naar hun roots. De koloniale geschiedenis van Nederland ligt steeds verder achter ons, maar dat betekent niet dat de verhalen wegzakken. Ze komen juist los: verhalen die ouders niet aan hun kinderen wilden vertellen, maar wel aan hun kleinkinderen. Zo bewijst Amber Nefkens (31), die een voorstelling maakt over haar oma en het land dat er niet meer is: Nederlands-Indië. Het hielp haar bij de zoektocht naar haar identiteit.
Einde bezetting Nederlands-Indië herdacht. Hart van Nederland (link) - SBS 6 - 15 augustus 2018. Herdenking van 15 augustus in Rumah Kita Wageningen met interview.
Waarom maakte de koning niet eerst excuses in eigen huis? Dagblad Trouw (link) - 13 maart 2020 Interview met drie generaties: oma, moeder, kleindochter over de excuses van koning Willem-Alexander tijdens het Staatsbezoek in Indonesië in maart 2020.
Van Gelders Grijs aflevering 23 december 2019. Maandag dit, dinsdag dat, de directe manier van communiceren, de kale huizen. De bewoners van Verpleeghuis Rumah Kita moesten in de jaren vijftig wennen aan Nederland. In Wageningen vertellen bewoners over hun reis vanuit toenmalig Nederlands Indië en de Molukken naar Nederland. Babes, ja zo wil mevrouw Melcher toch echt genoemd worden, vond de bootreis van 30 dagen vooral een leuk avontuur. De kleindochter van Erna Smith (98), Amber Nefkens, zingt een prachtig lied dat ze heeft gemaakt aan de hand van een gedicht van haar oma: Het Land van Toen.
Praten over de voorstelling bij het programma "Op de koffie" van Radio Gelderland (link)
Speeldata
- 28 september 2024 - Ontdek Het land van toen - Kumpuland Utrecht
- 15 augustus 2024 - Indiëherdenking Nijmegen
- 15 augustus 2024 - Indiëherdenking / 15 augustus herdenking - Nationaal Ereveld Loenen
- 4 juli 2024 - Feestelijke opening online tentoonstelling 'De kracht van familiebanden' - Bronbeek Arnhem (i.s.m. Tracing Your Roots en gemeente Arnhem)
- 16 juni 2024 - Indische middag - Werenfriedkerk Westervoort
- 9 september 2023 - Voormoeders: grootmoeders als inspiratiebron o.l.v. Marischka Verbeek met Ellen Deckwitz en Lara Nuberg - Tong Tong Fair Den Haag
- 27 augustus 2023 gespreksleider Drie generaties in gesprek - Kumpuland Utrecht i.s.m. Bibliotheek Utrecht
- 25 augustus 2023 gespreksleider Talkshow Kumpuland - Kumpuland Utrecht i.s.m. Bibliotheek Utrecht
- 28 november 2022 - Indische Salon - Cultura Ede
- 8 oktober 2022 - besloten optreden - Werenfriedkerk Westervoort
- 16 september 2022 - Bridge to the Future conferentie - Musis Arnhem
- 14 september 2022 - Bridge to the Future: Indisch Zwijgen - Focus Filmtheater Arnhem
- 2, 4 en 11 september 2022 - Tong Tong Fair Den Haag
- 21 augustus 2022 - Boterkoek en Spekkoek Symposium, de geschiedenis van Joden in Nederlands-Indië - Uilenburgersjoel Amsterdam
- 15 augustus 2022 - Indiëherdenking, lunchprogramma De Oost bezet - Museum Sophiahof Den Haag
- 19 juni 2022 - Kumpuland Festival Utrecht
- 19 augustus 2021 - Indonesië Festival - Wageningen
- 8 maart 2020 - Indo Filmcafé - LUX Nijmegen
- 9 februari 2020 - Focus Filmtheater Arnhem
- 27 oktober 2019 - Maand van de geschiedenis - Bronbeek Arnhem
- 18 september 2019 - Korte presentatie - Onthulling PINDA* magazine
- 26 mei 2019 - Try Outs - Next Generation - Tong Tong Fair 2019 Den Haag
- 24 mei 2019 - Try Outs - Next Generation - Tong Tong Fair 2019 Den Haag
Over
Mijn naam is Amber (1987), derde generatie Indische Nederlander, muzikant,
filmmaker, theatermaker en ook gewoon ambtenaar. Ik ben een creatieve
duizendpoot die is afgestudeerd op het gebied van Media (Master
Mediastudies, Universiteit van Utrecht) en Cultuur (Bachelor Taal-en
Cultuurstudies, Universiteit van Utrecht).
Mijn Indische oma
E.A. Smith-Broers speelde een grote rol in mijn leven. Haar
levensverhaal geef ik door in de voorstelling Het land van toen. Ik ben
moeder van Lenn, de kleine lemper en Lowie, de kue mangkok.